تحلیل هزینه – فایده تولید برق در نیروگاه سیکل ترکیبی خوی

عرضه انرژی الکتریکی در ایران همانند اغلب کشورهای در حال توسعه، ساختاری انحصاری داشته و بخش های تولید، انتقال و توزیع برق بین گروه های مشترکین و در نقاط مختلف کشور به صورت یکپارچه و ادغام عمودی اداره می شود و تقریباً مالکیت تمامی تأسیسات به دولت تعلق دارد. در سال های اخیر مصرف انرژی الکتریکی رشدی شتابان داشته است و بطور متوسط بین 5/8 تا 9 درصد در سال به میزان مصرف افزوده می شود و این در حالی است که میزان ظرفیت تولید برق کشور در حال حاضر نزدیک به 40 هزار مگاوات بوده و چنانچه روند رشد تقاضا و مصرف برق کشور با همین روند ادامه پیدا کند، پیش بینی می شود ظرف ده سال آینده به ظرفیتی دو برابر ظرفیت تولیدی موجود نیاز داشته باشیم. در صورتی که سرمایه گذاری مورد نیاز این صنعت از طریق منابع دولتی قابل تأمین نبوده و برای تأمین این بودجه نیازمند همراهی بخش خصوصی هستیم. بر اساس نتایج بدست آمده از طرح، فرضیه توجیه پذیر بودن ساخت نیروگاه سیکل ترکیبی از نظر مالی با داشتن ارزش خالص فعلی مثبت و همچنین نرخ بازدهی داخلی طرح (15/15 درصد) بزرگتر از نرخ تنزیل طرح (5/13 درصد)، مورد قبول قرار گرفت. البته قابل ذکر است که چون در این طرح از وام با نرخ بهره پایین (5/6 %) استفاده شده، نرخ تنزیل آن برابر با 5/13 درصد در نظر گرفته شده است که تقریباً برابر با میانگین وزنی هزینه فرصت وجوه مورد استفاده در طرح می باشد. گرچه استفاده از نرخ تنزیل 5/13 درصد در این طرح سبب توجیه پذیری آن شده است ولی با دقت داشته باشیم اگر که در این طرح از وام استفاده نکنیم، باز هم بر اساس نتایج بدست آمده در تحقیق این طرح تا نرخ تنزیل 29% (نرخ بازدهی داخلی طرح در صورتی که تمام سرمایه گذاری طرح از آورده نقدی سرمایه گذاران تأمین شود) دارای توجیه مالی خواهد بود. نکته دیگری که در این بخش به آن اشاره شد، کاهش هزینه های عملیاتی با استفاده از گاز و گازوئیل، به عنوان سوخت های مورد استفاده نیروگاه بود، که می توانست هزینه های عملیاتی را درحدود 4/1 درصد کاهش دهد. نظر به اینکه ایران دارای ذخایر گاز فراوانی است ـ قرار گرفتن ایران در رتبه دوم جهان از نظر ذخایر گازی موجود ـ در صورت توسعه منابع گازی نیروگاه ها می توانند از سایر سوخت ها بی نیاز شده و با کاهش هزینه های عملیاتی سودآوری آنها افزایش یابد. که این امر پاسخ دهنده سوالات طرح مبنی بر توجیه پذیری طرح در استفاده از گاز به عنوان منبع مورد استفاده برای تأمین سوخت می باشد. در بخش ارزیابی اقتصادی نیز ارزش فعلی خالص مثبت طرح (1004756.63 میلیون ریال) و همچنین نرخ بازده داخلی آن (4/19 %) فرضیه توجیه پذیری طرح از نظر اقتصادی را تأیید می کنند. این نتایج که با در نظر گرفتن قیمت های اقتصادی برای اقلام عمده طرح بدست آمد بیانگر توجیه پذیری ایجاد طرح با هدف صادرات برق نیز بود. همچنین از دید ملی نیز این طرح باعث ایجاد 738 فرصت شغلی در صنعت برق و ایجاد سالانه در حدود 22224349 میلیون ریال ارزش افزوده می شود. در بخش دیگری از نتایج ارزیابی اقتصادی طرح، با محاسبه هزینه های زیست محیطی، شاهد کاهش قابل توجه نرخ بازدهی داخلی طرح در اثر این هزینه ها هستیم که نشان دهنده نقش بسزای اینگونه طرح ها در ایجاد هزینه های زیست محیطی می باشد.